1 września 2023 r. Ukraińska Cerkiew Prawosławna i Ukraińska Cerkiew Greckokatolicka oficjalnie przeszły na nowy kalendarz gregoriański, w związku z czym zmieniły się daty wielu świąt kościelnych. Oznacza to, że od 2023 r. Ukraińcy i Polacy będą obchodzić Boże Narodzenie razem, tego samego dnia – 25 grudnia. Decyzja o przejściu na kalendarz gregoriański była podyktowana symbolicznym odcięciem się od patriarchatu moskiewskiego w kontekście rosyjskiej wojny w Ukrainie.
Tradycje bożonarodzeniowe w Ukrainie. Kutia, diduch i kolędnicy
Choć data się zmienia, zwyczaje jednoczące chrześcijan nie. W Ukrainie istnieje wiele tradycji związanych z Bożym Narodzeniem. Post bożonarodzeniowy, jeden z najdłuższych w roku, rozpoczyna się 40 dni przed świętami. Podczas postu nie można jeść produktów mięsnych, mleka, jajek, sera, produktów mlecznych i masła. Boże Narodzenie poprzedza Wigilia, która obchodzona jest 24 grudnia. Wcześniej wieczerza wigilijna przypadała na 6 stycznia. Na świątecznym stole w tym dniu znajduje się 12 chudych potraw. Istnieje kilka wersji dotyczących znaczenia tej liczby: według jednej jest to liczba apostołów, a według innej liczba miesięcy w roku.
Głównym daniem na ukraińskiej Wigilii jest kutia, którą przygotowuje się z gotowanej pszenicy zmieszanej z makiem i miodem, orzechami włoskimi i rodzynkami. Po uczcie rodzina zwyczajowo zabiera kolację do rodziców chrzestnych. Następnie wraca do domu, aby spędzić świąteczny poranek ze swoimi rodzinami. Po południu, w pierwszy dzień świąt, rodziny mogą odwiedzić dziadków, którzy mieszkają osobno, lub innych krewnych.
Tradycyjnym elementem dekoracji domu na Boże Narodzenie jest diduch – rodzinny talizman, symbol dobrobytu i bogactwa. Jest to snop pszenicy przewiązany wstążką. Uważa się, że w te święta nasi przodkowie powracają, aby w duchowym wymiarze spędzić czas ze swoimi rodzinami. Od wieczora poprzedzającego 6 stycznia (obecnie 24 grudnia) w Ukrainie kolędnicy chodzą od drzwi do drzwi, śpiewając świąteczne piosenki z wielką gwiazdą w rękach.
W zamian za śpiewanie piosenek właściciele domów obdarowują ich słodyczami lub nagradzają pieniędzmi. Zgodnie z tradycją, im więcej kolędników przyjdzie do domu, tym więcej dobrobytu i bogactwa będzie miała rodzina w nadchodzącym roku.
Wróżenie w święta: Dozwolone czy nie?
W Ukrainie istnieje również długa tradycja wróżenia w Wigilię. Niektórzy uważają, że wróżby w święta są zabronione, podczas gdy inni wierzą, że mogą one pomóc poznać przyszłość. W tym dniu ukraińskie dziewczęta chcą dowiedzieć się, jak szybko wyjdą za mąż i jakie będzie imię przyszłego pana młodego. Sny, które przyśnią się nam od 6 do 7 stycznia również są uważane za prorocze.
Rankiem 25 grudnia Ukraińcy pójdą do kościoła na modlitwę bożonarodzeniową, a następnie zgromadzą się przy rodzinnym stole z bliskimi. Więcej o obchodach Bożego Narodzenia w Polsce i w Ukrainie pisaliśmy tutaj.
Czytaj też:
„Wideo-słownik”. Jak złożyć świąteczne życzenia? Oto kilka sposobówCzytaj też:
Quiz. Jak Polacy obchodzą Święta Bożego Narodzenia?
