W Polsce zatrudnienie osób poniżej 18. roku życia reguluje ustawa z dnia 26 czerwca 1974 roku. Mianem pracownika młodocianego określa się osobę, która ukończyła 15 lat, ale nie ma więcej niż 18 lat. Osoby nieletnie można zatrudniać, jeśli ukończyły co najmniej ośmioletnią szkołę podstawową i przedstawią świadectwo lekarskie stwierdzające, że praca danego rodzaju nie zagraża ich zdrowiu.
Obowiązki pracodawców wobec nieletnich pracowników
Pracodawca zatrudniający młodocianego musi zapewnić mu opiekę i pomoc w dostosowaniu się do właściwego wykonywania pracy. Musi także prowadzić ewidencję nieletnich pracowników, a młodociani, którzy zostali zatrudnieni na podstawie umowy o pracę, podlegają ubezpieczeniom społecznym na takich zasadach jak inni pracownicy.
Młodociany może być zatrudniony na podstawie umowy o pracę przy wykonywaniu lekkich prac. Praca lekka nie może stanowić zagrożenia dla życia, zdrowia i rozwoju psychofizycznego. Nie może utrudniać również wypełniania obowiązku szkolnego.
Pracodawcy związani z działalnością kulturalną, artystyczną, sportową lub reklamową mogą zlecić wykonanie pracy lub innych zajęć zarobkowych dziecku przed ukończeniem 16. roku życia pod warunkiem uzyskania zgody przedstawiciela ustawowego lub opiekuna tego dziecka. Konieczne jest również uzyskanie zezwolenia od właściwego inspektora pracy.
Nauka zawodu i przyuczenie do wykonywania pracy
Przygotowanie zawodowe młodocianych pracowników może odbywać się przez naukę zawodu lub przyuczenie do wykonywania określonej pracy. „Umowę w celu przygotowania zawodowego w formie nauki zawodu możesz podpisać w terminie przyjęć kandydatów do branżowych szkół I stopnia. Wyjątkiem jest umowa zawierana z młodocianym, który nie dokształca się w zasadniczej szkole zawodowej – taką umowę możesz zawrzeć również w innym terminie” – czytamy na stronie Biznes.gov.pl.
Zazwyczaj nauka zawodu trwa 36 miesięcy, a przyuczenie od 3 do 6 miesięcy. Młodocianym w czasie nauki zawodu przysługuje wynagrodzenie ustalone w stosunku procentowym do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale. Z kolei młodocianym odbywającym przyuczenie do wykonywania określonej pracy przysługuje nie mniej niż 4 proc. wynagrodzenia obliczane w stosunku procentowym do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale.
Czas pracy osoby nieletniej. Co trzeba wiedzieć?
Zgodnie z przepisami dotyczącymi czasu pracy młodocianych osoby poniżej 16. roku życia nie mogą pracować więcej niż 6 godzin dziennie, podczas gdy młodociani w wieku 16 lat i starsi mogą pracować do 8 godzin na dobę. Czas nauki w szkole również wlicza się do tej puli. W przypadku gdy dzienny wymiar czasu pracy młodocianego przekracza 4,5 godziny, pracodawca musi zapewnić mu przerwę trwającą nieprzerwanie 30 minut, która wlicza się do ogólnego czasu pracy.
Nie można zatrudniać młodocianych pracowników w godzinach nadliczbowych ani w porze nocnej, która dla nich ustalona jest pomiędzy godz. 22:00 a 6:00 (lub pomiędzy godz. 20:00 a 6:00 w przypadku osób poniżej 15. roku życia). Przerwa w pracy młodocianego, która obejmuje również porą nocną, musi trwać co najmniej 14 godzin. W ciągu każdego tygodnia młodociany ma prawo do co najmniej 48 godzin nieprzerwanego odpoczynku, w który powinna wchodzić niedziela.
Należy pamiętać, że przepisy prawne mogą się zmieniać, dlatego warto na bieżąco sprawdzać aktualne uregulowania dotyczące zatrudniania w Polsce.
Czytaj też:
Dokumentowanie zbrodni wojennych. Jak o nich opowiedzieć i pomóc ukarać sprawców?Czytaj też:
Czy uchodźcy z Ukrainy chcą wracać do ojczyzny? Najnowszy sondaż
