Ponad 5 milionów osób z Ukrainy, w tym wielu studentów, przekroczyło granicę z Polską (ponad połowa wróciła już do ojczyzny – red.) od czasu rozpoczęcia wojny na pełną skalę. Polskie szkoły wyższe były przychylne obywatelom Ukrainy i ich edukacji. Polskie uczelnie przygotowały oferty dla Ukraińców, a niektóre z nich zakończyły już nawet rejestrację.
Uczelnie decydują
Według polskiego Ministerstwa Edukacji i Nauki jednym z podstawowych i autonomicznych uprawnień uczelni jest prawo do samodzielnego określania warunków przyjęcia na studia obywateli Ukrainy. Uczelnia może kształtować warunki przyjęcia na organizowane przez siebie studia, ale musi to robić zgodnie z zasadami określonymi w ustawie z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Prawo. Nr 2022, ust. 574 z późn. zm. zwana dalej „ustawą o PSWN”). O tych sprawach decyduje rektor wybranej uczelni.
Oryginały dokumentów i apostille
W przypadku rekrutacji studentów z Ukrainy na polskie uczelnie wątpliwości budziły kwestie dotyczące dostarczenia oryginalnych dokumentów. Ministerstwo Edukacji i Nauki w swoim piśmie do uczelni zauważa, że wymóg dostarczenia dokumentów zabezpieczonych apostille nie wynika z przepisu ustawy o PSWN. Jednocześnie ministerstwo zaleca, aby warunkowe przyjęcie na studia dla obywateli Ukrainy było stosowane na podstawie kopii dokumentów przesłanych drogą elektroniczną lub otrzymanych drogą elektroniczną z bezpiecznej bazy danych – bez oryginałów tych dokumentów. Oryginały dokumentów należy złożyć w terminie wyznaczonym przez uczelnię.
Czytaj też:
Ambasada Ukrainy w Warszawie rozpoczęła wydawanie dokumentów o szkolnictwie średnim
Politechnika Krakowska z kierunkami po ukraińsku
Na polskich uczelniach powstają nawet specjalne kierunki skierowane do osób z Ukrainy. Specjalną ofertę dla uchodźców z Ukrainy przygotował m.in. wydział Budownictwa Politechniki Krakowskiej. Od roku akademickiego 2022/23 realizowany będzie program studiów w języku ukraińskim na kierunkach budownictwo i transport. Formuła studiów stworzona w polskich uczelniach dla uchodźców z Ukrainy przewiduje, że program studiów w języku ukraińskim będzie taki sam jak polskojęzyczne obszary studiów na Politechnice. Jednocześnie program zostanie uzupełniony o specyfikę ukraińskiego rynku budowlanego i transportowego w zakresie standardów, procedur itp.
Aby rozpocząć studia na Politechnice Krakowskiej na kierunkach ukraińskojęzycznych, kandydaci musieli posiadać numer PESEL ze statusem UKR, potwierdzający legalne zamieszkanie w Polsce, oraz świadectwo ukończenia szkoły średniej. Jeśli z powodu wojny nie można było przedstawić świadectwa, trzeba było przystąpić do egzaminu wstępnego z matematyki, który przygotowywali pracownicy Wydziału Budownictwa Lądowego.
Etap składania wniosków został zakończony. Na oba kierunki studiów w języku ukraińskim zarejestrowały się 383 osoby legalnie przebywające w Polsce. W przypadku budownictwa jest 220 chętnych, a w przypadku transportu 163. Część z tych młodych ludzi nie mogła przedstawić świadectwa ukończenia szkoły i musiała zdawać egzamin wstępny z matematyki w języku ukraińskim. Poprzedził go kurs przygotowawczy z matematyki, który przeprowadzili pracownicy Politechniki Krakowskiej. Do egzaminu przystąpiły w sumie 182 osoby.
Osobna pula miejsc dla Ukraińców na Uniwersytecie Warszawskim
W tym czasie Uniwersytet Warszawski przygotował dodatkowe 2 437 miejsc właśnie dla kandydatów z Ukrainy (1 507 miejsc dla nowo przyjętych oraz 930 miejsc dla osób przenoszących się ze swoich ukraińskich uczelni).
Ponadto, jeżeli kandydat nie posiada dokumentów niezbędnych do podjęcia studiów, z powodu wojny, podstawą przyjęcia jest jego podanie oraz sprawdzenie wiedzy i umiejętności przez komisję rekrutacyjną. Zasady rekrutacji dla kandydatów z Ukrainy przewidują również możliwość przeniesienia się na Uniwersytet Warszawski przed ukończeniem pierwszego roku studiów na uczelni ukraińskiej i rozpoczęcia tzw. roku zerowego w celu nauki języka polskiego, uproszczenia procedury rekrutacyjnej, dzięki czemu kandydaci szybciej nabywają prawa studenta i mogą np. wcześniej ubiegać się o stypendium.
Według wstępnych wyników ukraińscy kandydaci dokonali łącznie 977 rejestracji na studia na UW, w tym 871 rejestracji na studia licencjackie, 55 rejestracji na studia podyplomowe oraz 51 rejestracji na studia transferowe z Ukrainy do Polski.
Przyjęto łącznie 56 studentów – 47 na studia licencjackie, 2 na studia magisterskie i 7 na studia transferowe. Oznacza to, że kandydaci z Ukrainy nie wykorzystali nawet połowy przyznanych miejsc.
Bezpłatne studia na uczelniach publicznych
Jeżeli Ukrainiec chcący studiować na uczelniach publicznych w Polsce posiada status uchodźcy, korzysta z ochrony czasowej lub uzupełniającej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, posiada Kartę Polaka, jest mężem/żoną, wstępnym lub zstępnym obywatela polskiego zamieszkałego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej – jest zwolniony z opłat za studia stacjonarne w języku polskim w uczelniach publicznych, nad którymi nadzór sprawuje Ministerstwo Edukacji i Nauki.
Do inicjatywy przyłączyły się również uczelnie prywatne
Collegium Civitas w Warszawie także oferuje studia w języku ukraińskim, na kierunkach takich jak jak zarządzanie i stosunki międzynarodowe. Uczestnicy będą mogli studiować przez rok w języku ukraińskim, a następnie kontynuować na drugim roku w języku polskim.
„Roczny program poprzedzony jest kursem języka polskiego, podczas którego uczestnicy mogą doskonalić i utrwalać swoje umiejętności językowe, co umożliwi im w przyszłości swobodne kontynuowanie studiów, które będą prowadzone w całości w języku polskim. Część kandydatów uczestniczyła już w pierwszej turze kursu, inni rozpoczną naukę 16 sierpnia. Jest to intensywny kurs języka polskiego, który trwa półtora miesiąca i odbywa się codziennie” – informują służby prasowe uczelni.
Aby przystąpić do rekrutacji na Collegium Civitas nie trzeba posiadać apostille i tłumaczenia dokumentów na język polski.
„Mamy świadomość, że w obecnej sytuacji ich pozyskanie może być trudne lub wręcz niemożliwe (...) Wierzymy, że w ten sposób możemy wesprzeć edukację młodego pokolenia Ukraińców i Ukrainek, których rola podczas odbudowy Ukrainy będzie bardzo ważna” – сzytamy w informacji od rzecznika prasowego
Jak wyglądają statystyki Ministerstwa Edukacji i Nauki?
Ministerstwo Edukacji i Nauki informuje, że trwają zapisy na wiele uczelni w Polsce, więc wyniki będzie można poznać około połowy października. „Biorąc pod uwagę wojnę na Ukrainie, od marca zbierane są dane o nowych studentach obywatelstwa ukraińskiego zarejestrowanych na polskich uczelniach” – pisze Andriana Cialus, rzecznik prasowy ministerstwa.
Czytaj też:
Wzrosła liczba obywateli Ukrainy, którzy zarejestrowali działalność gospodarczą w Polsce
