Aby przyspieszyć i ułatwić proces adaptacji, którego integralną częścią jest poszukiwanie pracy, dla uchodźców z Ukrainy obniżono wymagania dotyczące uzyskania zezwolenia na pobyt i zatrudnienia.
Kto może pracować legalnie w Polsce?
Na podstawie umowy o pracę lub innej umowy, zgodnie z polskim prawem, Ukraińcy mogą pracować w Polsce, jeżeli:
- legalnie przebywają w Polsce i posiadają ważne zezwolenie na pobyt, lub
- legalnie przybyli do Polski z terytorium Ukrainy po 24 lutego 2022 r. i deklarują zamiar pozostania w Polsce.
Obywatele Ukrainy, którzy przybyli po 24 lutego w związku z wybuchem wojny z Rosją, mają ochronę tymczasową i mogą przebywać w Polsce do 23 sierpnia, niezależnie od daty faktycznego przekroczenia granicy.
Ważne! Od 12 marca 2022 r. obywatelem Ukrainy jest również mąż/ żona obywatela Ukrainy, osoba która nie posiada obywatelstwa ukraińskiego, pod warunkiem, że przybyła na terytorium Polski z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi toczącymi się na terytorium tego państwa. Taka osoba ma również prawo do legalnego pobytu i zatrudnienia w Polsce.
Jak potwierdzić legalność wjazdu do Polski?
Osoby z Ukrainy, które przekroczyły granicę po 24 lutego, muszą mieć w paszporcie lub innym dokumencie podróży pieczątkę wydaną przez polską Straż Graniczną, która wskazuje dokładną datę wjazdu do UE.
Ważne! Jeśli z jakiegoś powodu, po legalnym przekroczeniu granicy Polski, nie otrzymałeś stempla, musisz wystąpić o dokument PESEL UKR potwierdzający legalny pobyt nie później niż 60 dni od daty wjazdu.
Jak legalnie zatrudnić obywatela Ukrainy?
Można zatrudnić obywatela Ukrainy lub jego męża/żonę pod warunkiem, że istnieje oficjalne potwierdzenie legalnego pobytu w kraju. W przypadku trudności wystarczy w ciągu 14 dni od rozpoczęcia pracy powiadomić o tym fakcie właściwy powiatowy urząd pracy. Można to zrobić elektronicznie na stronie internetowej Ministerstwa.
„Jeżeli obywatel Ukrainy wyjechał do Polski z powodu działań wojennych w okresie od 24 lutego 2022 r. i jego pobyt w Polsce jest legalny przez 18 miesięcy licząc od 24 lutego 2022 r., to jego zatrudnienie może być zalegalizowane tylko na podstawie zgłoszenia zatrudnienia obywatela Ukrainy. Osoba taka nie może być zatrudniona w inny sposób, np. na podstawie wniosku pracodawcy o powierzenie pracy cudzoziemcowi”– czytamy na oficjalnej stronie rządu.
Warto wiedzieć, że pracownik z Ukrainy, który przybył po 24 lutego, ma dostęp do ogólnego polskiego rynku pracy przez 18 miesięcy, a więc może swobodnie zmienić miejsce pracy lub pracodawcę.
Jakie dane należy wskazać w zgłoszeniu do urzędu pracy?
We wniosku o zatrudnienie obywatela Ukrainy do powiatowego urzędu pracy należy wskazać:
- informacje o osobie, która powierza pracę cudzoziemcowi
- dane osobowe cudzoziemca
- informacje o pracach, które mają być wykonane.
Uwaga! Obywatela Ukrainy można zatrudnić tylko na warunkach określonych w zgłoszeniu. „Jeśli chcesz zmienić warunki pracy, stawkę lub stanowisko pracownika, to oprócz zmiany umowy z pracownikiem musisz złożyć nowe zgłoszenie. Nie ma potrzeby składania nowego zgłoszenia, jeśli obywatel Ukrainy będzie pracował więcej godzin niż określono w zgłoszeniu, a jego stawka zostanie proporcjonalnie zwiększona” – informuje ministerstwo.
Obowiązki pracodawcy
Na pracodawcy spoczywają wszystkie obowiązki związane z zatrudnieniem:
- wynagrodzenie cudzoziemca nie może być niższe niż minimalne lub minimalne wynagrodzenie za godzinę pracy,
- konieczne jest zawarcie pisemnej umowy z obywatelem Ukrainy, w której zostaną określone takie same warunki pracy jak w zgłoszeniu do Urzędu Pracy,
- przed podpisaniem umowy z cudzoziemcem przedstawić mu tłumaczenie umowy na język dla niego zrozumiały,
- zgłoszenia danych pracownika do ZUS i do ubezpieczenia zdrowotnego w terminie 7 dni od dnia rozpoczęcia pracy.
Ważne! Od 1 stycznia 2022 r. minimalna stawka godzinowa wynosi 19,70 zł brutto.
Na podstawie zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych (ZUS) pracownik ma prawo na:
- świadczenia w przypadku choroby lub wypadku przy pracy,
- urlopu macierzyńskiego,
- bezpłatne korzystanie z usług medycznych (nie dotyczy umów zlecenia).
Kandydata do pracy z Ukrainy można znaleźć w Urzędzie Pracy składając wniosek do Powiatowego Urzędu Pracy i zaznaczając w kwestionariuszu »oferta dla obywatela Ukrainy«.
