Mikołajki to zeświecczona nazwa dnia Świętego Mikołaja obchodzonego 6 grudnia w katolicyzmie i prawosławiu, ku czci świętego Mikołaja, biskupa Miry. Współcześnie w Polsce nocą podkłada się dzieciom drobne upominki, małe zabawki, a przede wszystkim słodycze. Św. Mikołaj przychodzi nocą z 5 na 6 grudnia aby odwiedzić dzieci i zostawić dla nich prezenty.
W Ukrainie św. Mikołaj przychodzi w inny dzień?
Pomimo że tradycja obchodzenia dnia św. Mikołaja przyszła na Ukrainę z Polski jeszcze w czasach Rusi Kijowskiej. Dzień ten obchodzony jest dwukrotnie: 6 grudnia, kiedy przypada katolicki dzień św. Mikołaja i 19 grudnia – w prawosławny dzień św. Mikołaja. Różnicę w datach obchodów tłumaczy się różnicą w kalendarzu gregoriańskim i juliańskim, która wynosi 13 dni.
Święto św. Mikołaja, które obchodzone jest 19 grudnia przyszło do Ukrainy w 1088 roku, w czasach księcia Wsiewołoda Jarosława. Jeden z pierwszych kościołów na Rusi Kijowskiej został zbudowany ku czci tego świętego przez księżniczkę Olgę. Świątynia pojawiła się w połowie IX wieku nad grobem Askolda w Kijowie.
Różne daty – wspólne legendy
Święto św. Mikołaja w Polsce i w Ukrainie wiążę się z tą samą legendą dotyczącą wręczania prezentów. Najbardziej znaną wśród wszystkich legend, była opowieść o trzech córkach.
Zgodnie z nią Mikołaj, przed tym jak został biskupem, mieszkał obok chciwego i bogatego sąsiada, który drwił z pobożności świętego. Bóg ukarał sąsiada i sprawił, że stracił majątek oraz popadł w skrajną biedę. Wkrótce już nie miał z czego utrzymać rodziny, postanowił sprzedać swoje trzy córki, ponieważ nikt nie chciał ich poślubić bez otrzymania stosownego posagu.
Mikołaj, po długich rozważaniach tekstów Pisma Świętego i modlitwie, postanowił uratować dziewczęta. Trzykrotnie, pod osłoną nocy, wrzucał przez okno pieniądze przeznaczone na posag dla każdej kolejnej siostry. Gdy sąsiad wyprawił już dwa wesela, postanowił dowiedzieć się, skąd biorą się tajemnicze pieniądze. Czuwał całą noc i ze zdumieniem odkrył, że to pogardzany przez niego Mikołaj wrzuca po raz trzeci pieniądze przez okno. Podziękował mu zawstydzony i postanowił zmienić swoje życie na zgodne z przykazaniami.
Drugim zwyczajem wręczania sobie prezentów jest związany z postacią Świętego Mikołaja. A data jest wybrana w związku z opowieścią, która istnieje od X wieku. To średniowieczna historia życia biskupa z Miry, który w dniu 6 grudnia wręczał potrzebującym prezenty.
Gdzie św. Mikołaj podkłada prezenty dzieciom?
W Ukrainie w przeddzień świąt dzieci piszą list do św. Mikołaja, w którym wypowiadają swoje życzenia, ale najpierw muszą szczerze policzyć swoje dobre i złe uczynki. Według legendy, św. Mikołaj zawsze obserwuje dzieci i daje prezenty zgodnie z ich zasługami. Posłusznym dzieciom wkłada pod poduszkę prezenty, a niegrzecznym daje wysuszoną gałąź. Rano dzieci zaglądają pod poduszkę i sprawdzają, czy święty jest z nich zadowolony, bo św. Mikołaj nagradza tylko dobre i miłe uczynki.
Polacy szukają prezentów od św. Mikołaja w skarpetach zawieszonych nad kominkiem. Jeśli w domu nie ma kominka, to skarpety można powiesić – nad stołem, na wezgłowiu, a nawet na klamce drzwi, bo w ten sposób św. Mikołaj łatwo znajdzie miejsce, w którym należy umieścić prezenty.
Wspieranie potrzebujących w świąteczny czas
W obu krajach zazwyczaj Mikołajki oznaczają prezenty nie tylko dla dzieciaków. W tym dniu zwyczajem jest nie tylko obdarowywanie bliskich prezentami, ale także okazywanie troski i miłosierdzia potrzebującym. Również w szkołach i na uczelniach w dniu św. Mikołaja dzieci i studenci częstowani są pączkami i słodyczami.
Coraz bardziej szanowana jest także tradycja troski o potrzebujących: zarówno w formie akcji charytatywnych we wspólnotach kościelnych, jak i świeckich projektów charytatywnych.
W ukraińskich szkołach w przeddzień święta odbywają się lekcje, na których dzieci uczą się pisać list do św. Mikołaja. W niektórych miastach Polski odbywają się parady motocyklowe zwane „Mikołajkami na motocyklach”. Celem tej parady jest zebranie funduszy na zakup prezentów i zorganizowanie uroczystego obiadu dla potrzebujących i chorych dzieci. Co roku w takich paradach bierze udział około 3000 motocyklistów przebranych za św. Mikołaja.
4 grudnia również odbędzie się 15. coroczny charytatywny Międzynarodowy Kiermasz. Patronem honorowym międzynarodowego kiermaszu jest żona Prezydenta RP, Pierwsza Dama Agata Kornhauser-Duda.
Czytaj też:
Międzynarodowy Kiermasz Dobroczynny w Warszawie. Udział biorą również Ukraińcy
